Ieder jaar wordt meer dan 400.000 m² oppervlakte goedgekeurd via stedenbouwkundige vergunningen in het Brussels Gewest

Perspective publiceert zijn tweede overzicht van stedelijke functies, waarin de evolutie van de door stedenbouwkundige vergunningen goedgekeurde oppervlakten in Brussel wordt geanalyseerd.

Wat is de dynamiek van de verdichting in Brussel? Hoe zijn de stedelijke functies verdeeld over het Gewest? Evolueren deze functies op uniforme wijze? Veranderen sommige gebieden sneller dan andere?

Deze cruciale vragen worden beantwoord in het tweede editie van het overzicht van stedelijke functies, dat een grondige analyse biedt van de stedenbouwkundige vergunningen die tussen 2020 en 2021 zijn toegekend.

Gehanteerde methode:

De analyse is gebaseerd op de gegevens van het Nova-platform dat in Brussel afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen centraliseert. Een thematische kaart maakt het mogelijk om de geografische spreiding van de vergunningen per functie (huisvesting, voorzieningen, handelszaken, productieactiviteiten en kantoren) gedetailleerd te onderzoeken. Deze vergunningen worden ook geanalyseerd per zone van het Gewestelijk bestemmingsplan (GBP).

Samenvatting van de belangrijkste bevindingen:

Volgens belangrijke stedelijke functie

Uit de studie blijkt dat in de periode 2020-2021 jaarlijks gemiddeld 400.000 m² werd vergund, een toename van 40.000 m² ten opzichte van 2018-2019 (netto oppervlakten).

Huisvesting is de belangrijkste aanjager van deze groei, met 460.000 m² per jaar.  Voorzieningen volgen met 112.000 m², terwijl kantoorruimte blijft dalen, met 145.000 m² per jaar die wegvalt. Deze resultaten bevestigen de trend van de afgelopen jaren en hebben een directe impact op de economische en sociale structuur van het Gewest.

Stedenbouwkundige vergunningen 2020-2021 (toegestane netto gemiddelde per jaar)

Huisvesting	460.000 m²
Voorzieningen	112.000 m²
Hotels	39.000 m²
Handelszaken	-16.000 m²
Productieactiviteiten	-44.000 m²
Kantoren	-145.000 m²
TOTAAL	406.000 m²

De meest dynamische gebieden zijn het zuiden van het kanaal, het Reyers-centrum, en ook Haren en Neder-Over-Heembeek. Deze sectoren kennen een sterke bouw- en stadsvernieuwingsactiviteit.

Volgens bestemmingsgebied van het GBP

Huisvesting domineert in bijna alle gebieden van het Gewestelijk bestemmingsplan (GBP) waar het is toegestaan. Voorzieningen zijn ook goed vertegenwoordigd in alle bestemmingsgebieden waar ze zijn toegestaan. Kantoren vertonen een negatieve balans in alle gebieden, inclusief administratieve gebieden waar ze de status van primaire functie hebben.

De ondernemingsgebieden in de stedelijke omgeving (OGSO) kennen een uitgesproken verdichtingsdynamiek, met meer dan 300 m²/ha nieuwe vergunningen in de waargenomen periode (onder voorbehoud van de daadwerkelijke uitvoering van de vergunningen). Er moet echter worden opgemerkt dat deze verdichting alleen betrekking heeft op de 200 hectare terreinen gelegen in OGSO’s.

Volgens grondinname

De grondinname van gebouwen blijft langzaam maar gestaag toenemen. Sinds het einde van de jaren 2010 is de toename van de terreininname vertraagd: +0,03% per jaar tussen 2020 en 2023.

Aanwending van deze resultaten voor de toekomst van Brussel

De studie verschaft een nauwkeurig beeld van de stedelijke ontwikkeling en helpt om de huidige en toekomstige dynamiek van bouw en ontwikkeling in Brussel te begrijpen. Deze studie is bedoeld voor zowel burgers als beleidsmakers in Brussel.

Op basis hiervan komen een aantal uitdagingen naar voren met het oog op een kwalitatieve ontwikkeling van Brussel. De toename van de huisvesting toont bijvoorbeeld aan dat de infrastructuur in hetzelfde tempo moet worden ontwikkeld, met het risico dat de druk op de bestaande infrastructuur toeneemt. Bovendien houden buurtwinkels niet altijd gelijke tred met de groei van de huisvesting, wat kan zorgen voor minder levendige buurten.  De afname van kantooroppervlakte toont de geleidelijke omschakeling van dit gebied aan. Dit draagt bij tot het creëren van woningen en getuigt van de toename van gemengd gebruik binnen administratieve gebieden.

Deze nauwgezette analyse van de stedenbouwkundige vergunningen biedt waardevolle informatie om de aandachtspunten van de Brusselse stadsontwikkeling in kaart te brengen en te anticiperen op toekomstige uitdagingen op het gebied van ruimtelijke ordening, mobiliteit en duurzaamheid. En dat komt goed uit voor Perspective, dat van de Brusselse regering de opdracht heeft gekregen om het Gewestelijk Bestemmingsplan te wijzigen. Het toekomstige GBP moet het mogelijk maken om in te spelen op een aantal van de uitdagingen die in het overzicht aan bod komen.