Kanaalgebied

Beschrijving

Het Kanaalplan: het antwoord op een drievoudige Brusselse uitdaging

De Regering van het Brussels Gewest besloot een masterplan te ontwikkelen om het potentieel van het Kanaalgebied te mobiliseren en schreef hiervoor een  internationale stedenbouwkundige wedstrijd uit te schrijven.

Alexandre Chemetoff won de wedstrijd en werkte vanaf november 2012 een Kanaalplan uit dat een antwoord biedt op drie uitdagingen: de explosieve bevolkingsgroei, het gebrek aan productieve stadseconomie en een povere sociale samenhang tussen de wijken.

Op 5 februari 2015 keurde de Brusselse Regering dit Kanaalplan goed en werd gestart met de uitvoering ervan. Een Kanaalplanteam volgt de werken op. Het is samengesteld uit vertegenwoordigers van het kabinet van de Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI), de bouwmeester-maître architecte (bMa), Urban en perspective.brussels.

Belangrijke ontwikkelingsmogelijkheden

Het Kanaalgebied is 14 km lang en doorkruist zeven gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

In de 19e eeuw kende het gebied langs het kanaal een enorme economische groei, maar vandaag vormt het de thuisbasis van een jonge grootstedelijke bevolking. De werkloosheid en de tewerkstellingsproblemen liggen er hoger dan het Brusselse gemiddelde..

Tegelijkertijd bieden het industriële erfgoed van het Kanaalgebied en de dynamische bevolking ongeziene ontwikkelingsmogelijkheden.

Diversiteit centraal in de herstructurering van de stad

Het Kanaalplan plaats diversiteit centraal in zijn aanpak.

Dat werd al duidelijk vermeld in het tussentijds verslag van 2013, dat aan de basis van het initiatief lag. "Werkplekken die verweven zijn met de andere functies van de stad zijn essentieel in het Kanaalplan. Overal wordt ingezet op diversiteit. Tewerkstelling, meer bepaald handenarbeid in fabrieken en ateliers, krijgt extra aandacht in het Kanaalplan. Op de fundamenten van de industriële stad van de vorige eeuw worden projecten opgezet voor en door de mensen die er wonen en werken. Oude en nieuwe activiteiten worden samengebracht in een nieuw actief stadsproject op mensenmaat."

25.000 woningen en 7.500 jobs

Alexandre Chemetoff vestigde de aandacht op een netwerk van 313 hectare openbare percelen over een afstand van 14 km langs het kanaal. Dit ononderbroken netwerk is een belangrijke hefboom voor de ontwikkeling van dit gebied.

Ter illustratie: het Kanaalplan voorziet een potentieel van 25.000 woningen, 7.500 jobs en meer dan 200 hectare openbare ruimte die heringericht kan worden.

Een mix van stedelijke functies, economische groei en nieuwe woningen

Het Kanaalplan is opgebouwd rond de volgende elementen:

• een mix van stedelijke functies die elkaar versterken,
• economische groei, meer bepaald voor productie,
• woningbouw, vooral voor mensen met lagere inkomens.

De openbare ruimte als motor van de ontwikkeling

Het Kanaalplan schuift de volgende principes naar voren voor de stadsinrichting:

• rationalisering van het grondgebruik om een antwoord te bieden op de ultra-stedelijke situatie van het volledige Kanaalgebied,
• een doordacht ingerichte openbare ruimte,
• netwerk van openbare ruimte langs het Kanaal, als link tussen de verschillende wijken,
• opwaardering van het industriële erfgoed,
• interactie tussen de gebouwen en de openbare ruimte, met uitnodigende gevels en gelijkvloerse verdiepingen aan de straatkant.

Een diverse en gedurfde architectuur

Op architecturaal vlak promoot het Kanaalplan:

• onderzoek naar gedurfde en innovatieve architecturale en stedelijke vormgeving,
• mededinging tussen ontwerpers om de best mogelijke architecturale oplossingen te vinden,
• de functies van de gebouwen bevestigen.

Projecten gebaseerd op samenwerking

Het Kanaalplan steunt op een waaier aan projecten en initiatieven.

Het geeft de voorkeur aan projecten die het resultaat zijn van een samenwerking tussen openbare en private actoren. De dialoog start het best al rond het plan en het ontwerp. Partners onderhandelen met elkaar om een evenwicht te vinden tussen de stedelijke ambities en de economische beperkingen. Zo komt een gedragen kijk tot stand op de toekomst van het Kanaalgebied.